چرا «دن آرام» انقلاب ایران نوشته نشد؟

مراسم‌اختتامیه یازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمدشب گذشته در تالار قلم کتابخانه ملی ایران و با حضور جمع کثیری از اهالی قلم و نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

در این‌ مراسم‌ محمدرضا بایرامی دبیر علمی این جایزه در سخنانی با تشکر از بنیاد شعر و ادبیات داستانی برای تلاش مناسب برای برگزاری جایزه جلال، عنوان کرد: تیم های داوری علی رغم اختلاف سلیقه عمیق بدون حب و بغض کار کردند و این جای تبریک و تشکر دارد. ما امروز در آستانه چهل سالگی انقلابیم و چهل عدد کاملی است که در ادبیات و اساطیر و ادیان معنای زیادی داردو پیامبر ما نیز در چنین سالی مبعوث شد. انتظارمی رفت ادبیات انقلاب در این چهل سال رمان بزرگش را منتشر کند اما هیچ اتفاق مهمی در ادبیات تاکنون نیفتاده است. متولیان باید به هنرمند و نویسنده اعتماد می کردند تا «دن آرام» این انقلاب با همان صراحت نوشته می شد و تلخی و شیرینی را کنار هم می داشت اما نشد و شاید برای همین بود که آثار خاطره-داستان با اصل حجیم بودن متولد شدند و به سرعت راه موفقیت را طی کردند.

بایرامی: انگار از ادبیات داستانی ناامید شده اند/ جایزه جلال ملی است 

وی ادامه داد: ما برای خاطره-داستان ها مسابقه کتابخوانی برگزار می کنیم و از بودجه عمومی از آنها خرید می کنیم و در بخش خاطره نگاری به آن جایزه می دهیم؛ آثاری که در آن تخیل و مستند سازی هم هست و اساسا معلوم نیست که ما با چه اثری طرف هستیم.

بایرامی افزود: متولیان ما انگار از ادبیات داستانی ناامید شده اند و فکر می کنند نباید به این اسب چموش پر و بال داد که البته لگدپرانی هایی هم دارد. ترجیح آنها آن گونه دیگر است که یاد کردیم که البته ماندگاری چندانی هم ندارد.

دبیر علمی جایزه جلال با طرح این پرسش که تا حالا شنیده‌اید که برای تبلیغ و ترویج رمان و داستانی هزینه شود؟ گفت: مسابقات کتابخوانی و خریدهای آن‌چنانی پیشکش. این بخش به هیچ وجه مهم گرفته نمی‌شود.

دبیر علمی جایزه جلال همچنین گفت:داوری ادبیات از کارهای سخت دنیا و تنها برازنده خالق یکتاست. داوری در جوایز ادبی سخت و در این جایزه سخت تر است. جایزه جلال را دولت اهدا می کند اما ملی است. هستند جوایز ادبی که سعی دارند ملی باشند اما با تنگ نظری محفلی شده اند و بخشی از ادبیات ما در آنها همیشه غایب است اما این جایزه غایب ندارد؛ همه را می بیند و بررسی می کند.

وی همچنین ابراز امیدواری کرد که جایزه جلال روزگاری نه به یک اثر که به مجموعه آثار یک نویسنده اهدا شده و بتواند مانند جایزه بوکر که مکمل جایزه نوبل است مکمل جایزه کتاب سال باشد

اشرف السادات بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز در این‌مراسم در سخنانی  آل احمد را نویسنده ای بی تکلف عنوان کرد و گفت: آل احمد با ژرف اندیشی  و نگاهدعمیق و دقیق و موشکافانه سعی داشت آنچه میدید را بیان کند

وی در ادامه با تبریک به برگزیدگان جایزه جلال از همگان برای استفاده از امکانات کتابخانه ملی ایران دعوت کرد

در ادامه مراسم لیلا سید قاسم برگزیده بخش نقد ادبی در سخنانی پس از دریافت جایزه خود گفت:در ادایل دهه نود افراد خلاق زیادی در رشته دکتری ادبیات فارسی از دانشگاهها فارغ التحصیل شدند که متاسفانه به دانشگاه راه پیدا نکردند و حذف شدند. من از این نسل هستم. نسلی که مبارزه در رگ اوست و فارغ از دانشگاه سربلند حیات علمی و مادی و اجتماعی اش را ادامه می دهد.

رونمایی از ویکی ادبیات/ بستن راه بر تحریف ادبیات ایران

در ادامه مراسم پایگاه اینترنتی ویکی ادبیات که از سوی بنیاد شعر و ادبیات داستانی جایگزین مجله ادبی الفیا شده است با حضور محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر ارشاد رونمایی شد

جوادی در سخنان خود به این مناسبت عنوان کرد:امیدوارم از این لحظه با آغاز به کار این پایگاه راه بر تحریف تاریخ ادبیات ایران بسته شود و زمینه مشارکت در نگارش تاریخ اصیل ادبیات ایران فراهم شود.

بهبودی: آسمان بخش مستندنگاری کدر است

در بخش دیگری از این مراسم هدایت الله بهبودی پس از دریافت جایزه خود گفت: بخش مستند نگاری آسمانش کدرتر از بخش های دیگر کتاب در کشور است. آثار این بخش از یک جنس نیستند و قابل مقایسه هم نیستند. اگر دست اندرکاران برای این بخش دست به تفکیکی منطقی بزنند خیال نویسندگان هم راحت تر خواهد بود.

حسن کرمی نیز پس از دریافت جایزه خود گفت:برای انتشار این اثر متحمل سختی زیادی شدم. هشت ناشر کتابم را رد کردند و با سرمایه خودم منتشرش کردم. خدا را شکر که دیده شد. این جایزه برایم جایزه بزرگی است. من تریبونی نداشتم و حتی برای یک رونمایی در شهرم با مضیقه روبرو بودم. می خواهم از کسانی که امکان چاپ کتابم را فراهم نکردند و نیز کسانی که امکانش را فراهم ساختند تشکر کنم.

بعد از تقدیر از برگزیدگان بخش آتیه داستان ایرانی، با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و ابراهیم زاهدی مطلق کتاب «داستان‌نویسی باکلاس» رونمایی شد.

صالحی: جلال نقاد سنت بود اما تجددمآب نشد

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی بیان کرد: جلال نقاد سنت بود اما تجددمآب نشد. صریح بود و جسور و تکاپوگر حقیقت. روشنفکر بود اما از مردم و با مردم.

وی ادامه داد: داستان ایرانی امروز در حال زایش دوباره زبان فارسی است و فرصتی را برای تصویرسازی واژگانی جامعه فراهم می کند که گاه از تصاویر مدرن نیز جذاب تر است. داستان زبان و فرهنگ میان نسلی است و طریق گفتگوی فرهنگی ما با جهان.

صالحی در ادامه با اشاره به آمار انتشار آثار داستانی در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: ۲۱۵۰۰ عنوان کتاب داستان در سالهای پس از انقلاب منتشر شده که یک سوم آن در شش ساله اخیر بوده است و نیمی از مولفان آن نیز در این پنج سال ظهور کرده اند و این یعنی داستان به عنوان جانمایه هنری همچنان بیش از گذشته مورد توجه است.

وی افزود: در بخش مستند نگاری نیز طبعا می شود به پیش بینی های تازه ای رسید. این حوزه روشی برای شناسنامه سازی ماست و از این امر ده ها تولید دیگر نیز خارج می شود.

صالحی ادامه داد: مستندنگاری یعنی شناسنامه دار کردن امور که اگر صورت نپذیرد آنها در معرض غارت تخریب قرار می گیرند که آثار آن را هم کمابیش دیده ایم. در این عرصه هنوز نیاز به کشف میدانهای تازه هستیم و تجربه های بسیاری برای مستندشدن وجود دارند تا به ورطه بی شناسنامگی نیفتند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین نقد را جوهره ادبیات معرفی کرد و گفت: ادبیات همزاد نقد است. از دوره باستان تاکنون، نقد علاوه بر کارکردهای خود اتفاقات تازه ای را نیز برای آنهایی که در مسیر ادبیات گام برداشته اند رقم زده است.

وی در بخش پایانی سخنان خودبا شاره به جایزه جلال آل احمد عنوان کرد: انتظار نداریم این جایزه، همه امور را بر دوش بگیرد اما تلاش خود را کرده است تا ضلعی از میدان ادبیات را بسازد و به پیش ببرد. 

جایزه آل احمد سعی کرده است از سلایق بویژه سلایق دولتی دور شود. این مسیر دور شدن از سلایق در چند سال گذشته به خوبی طی شده؛ اما هنوز با آنچه که باید اتفاق بیافتد فاصله زیادی داریم.

---

منبع: مهر