فضای مجازی شمشیری دولبه برای ادبیات

 
 فضای مجازی برای ادبیات کشورمان شبیه یک شمشیر دو لبه عمل کرده است؛ از یک طرف باعث شد شاعران و نویسندگان کشورمان با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند و از سلایق و نظرهای آنها درباره شعرشان آگاه شوند و از سوی دیگر فرصتی را برای سودجویان ایجاد کرد تا در کسری از ثانیه، شعر یک شاعر را بردارند و به نام خود در فضای مجازی منتشر نمایند. تعداد زیادی از افراد را در فضای مجازی می بینیم که نام شاعر یا نویسنده بر خود نهاده اند و در میان این افراد کسانی هستند که سرقت ادبی انجام می دهند.

در فضای مجازی می بینیم برخی نه تنها شعر شاعران امروز، بلکه شعر شاعران قدیمی را هم به نام خود منتشر می کنند. این موارد مصداق بارز سرقت ادبی است. مقوله ای که به آن کم توجهی می شود. عکس این قضیه هم در فضای مجازی اتفاق می افتد؛ برخی افراد هستند جمله یا شعری را به نام شاعر مطرحی منتشر می‌کنند. همه این اتفاقات پیامدهای یک خلأ قانونی است، خلأ قانونی که باعث می شود افراد جسارت بیشتری برای ارتکاب جرم داشته باشند. نبود نظارت هم دلیل مضاعفی برای ارتکاب جرم می شود.

نبود قانونی برای حمایت مادی و معنوی از آثار ادبی و هنری باعث می شود، سودجویان این عرصه را عرصه‌ای بی قانون بدانند و دست به هرکاری بزنند. آثار دیگران را در فضای مجازی به نام خود منتشر کنند یا بالعکس آثار ضعیف خود را به نام شاعری مطرح به مردم عرضه کنند. سرقت های ادبی تنها مواردی نیست که در فضای مجازی رخ می‌دهد؛ در این فضا شاهد هستیم کتاب هایی برای دانلود عرضه می شوند که نویسنده شناخته شده ای ندارند. پس از بررسی این رمان های به اصطلاح عامه پسند متوجه می شویم، از نظر تکنیکی ضعیف هستند. وقتی از ابتدا تا انتهای کتاب را می خوانیم متوجه می شویم، از نظر محتوایی ایراد دارد. مشخص نیست نویسنده چه حرفی برای گفتن دارد.

تمام این اتفاقات به این دلیل برای ادبیات در فضای مجازی می افتد که نه تنها قانونی برای حمایت از مولف وجود ندارد، نظارتی روی آن نیست. در این فضا هر مطلبی منتشر می شود و کسی هم روی محتوای آثار عرضه شده در آن نظارت درستی ندارد. تا به حال نشنیده ایم کتابی که در فضای مجازی منتشر شده، از سوی یک مرجع قانونی بررسی شده است و به دلیل بی محتوا بودن سایتی که امکان دانلود کتاب را فراهم کرده بود از دسترس خارج و یا با سارقان ادبی در این فضا برخورد جدی شده است.

در کنار تمام این ها نباید فراموش کنیم در فضای مجازی دانلود غیرقانونی کتاب هم اتفاق می افتد و هیچ نظارتی روی آن نیست.گویا کسی با مسئله ای به نام حق مولف و ناشر آشنایی ندارد. اگر کتاب هایی را که می خریم ارزیابی کنیم، می بینیم در ابتدای کتاب نوشته شده حق ناشر و مولف محفوظ است. این حق تنها در  همین عبارت آمده است و کسی در عمل به این مسئله توجهی نمی کند. فضای مجازی برای ادبیات به شکل یک چاقوی دولبه عمل کرد. باید تدبیری اندیشیده شود که این چاقو بیشتر به نفع ناشر، مولف و ادبیات کشورمان عمل کند تا اینکه به ضرر آن باشد. چیزی که در عمل مشاهده می کنیم ضررهایی است که فضای مجازی برای مولف و ناشر به وجود آورده است.
 

---

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان