تبیان، دستیار زندگی

پیشنهاد یک شاعر برای حمایت عزتمندانه از هنرمندان

رضا اسماعیلی، شاعر و پژوهشگر گفت: حمایت مستمر و محترمانه است که به کار هنرمند می‌آید. او را رها کنید تا در کنج عزلت به رحمت خدا برود و بعد برای او بزرگداشت بگیریم یا پیام تسلیت بدهیم. چه فایده‌ای دارد؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
 

رضا اسماعیلی


رضا اسماعیلی که این روزها مشغول داوری آثار چهارمین جشنواره ملی هنرمندان شاهد و ایثارگر است،  تمرکز جشنواره‌ها بر موضوعات خاص را عامل پیشرفت آثار و اشعار دانست.

اسماعیلی در توضیح این موضوع گفت: ممکن است عده‌ای معتقد باشند که ارائه مضمون باعث تولید آثار سفارشی بی‌ارزش می‌شود، اما من معتقدم اگر مضمون به افرادی ارائه شود که اهلیت هنری و ادبی لازم را برای خلق آن اثر دارند، منجر به تولید آثاری فاخر و پیشرو می‌شود. به طور مثال در فضای هنرهای تصویری شاید ندانید، اما سریال ماندگار «محله برو بیا» که جزو آثار ماندگار دهه ۶۰ تلویزیون بود به سفارش وزارت بهداشت تولید شده بود، اما چون به لحاظ هنری سطح بالایی داشت مورد توجه مردم قرار گرفت.

این پژوهشگر و استاد دانشگاه درباره تأثیر فضای مجازی در عرصه شعر و ادب بیان داشت: نفوذ گسترده فضای مجازی در میان مردم محسنات و معایبی داشته است. به طور مثال اگر چند سال قبل قرار بود کسی در عرصه ادبیات و شعر شناخته شود، باید مکرر تلاش می‌کرد تا بتواند اثری تولید کند که با سلیقه یک ناشر منطبق باشد و اجازه انتشار بیابد. این اتفاق، راه را برای خلاقیت تا حدودی سد می‌کرد.

اسماعیلی ادامه داد: فضای مجازی این امکان را می‌دهد که من شاعر شعر جدید را در صفحه اجتماعی‌ام قرار دهم و این امکان را داشته باشم که شعرم در میان مردم دیده شود و بازخورد بگیرد. این اتفاق اجازه خلاقیت و نوآوری و ابتکار در فضای شعر و ادبیات را به شاعران نسل جوان می‌دهد، اما از طرفی هم ممکن است تولید آثار کم کیفیت و بی‌مایه در فضاهای اجتماعی به چشم آید و صاحبان آنها اعتماد به نفس و غرور کاذبی به آنها دست دهد که این حتما رخداد مبارکی برای ادبیات نیست. در واقع فضای مجازی شمشیر دولبه‌ای است که مزایا و معایب مختلفی بر آن مترتب است.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبی درباره مرحوم ابوالفضل زرویی نصرآباد هم گفت: مشکل اصلی ما در حوزه فرهنگ فقدان یک سامانه فرهنگی هوشمند است که به طور مستمر و منظم پیگیر فعالیت‌ها و احوال چهره‌های شناخته شده ادبیات باشد. از این گذر است حمایت‌های گاه و بیگاه از سوی نهادها که به طور نامنظم و غیرمتمرکز انجام می‌شود و حتی ممکن است منجر به بی‌حرمتی به چهره‌های پیشکسوت شود.

وی در ادامه اظهار داشت: به طور مثال تصور کنید چهره بزرگ و فرهیخته‌ای را که سال‌ها برای ادبیات زحمت کشیده و حالا درگیر هزینه‌های هنگفت درمانی شده برخی با نیت خیر و برای کمک به او به طور مثال مبلغی را توی پاکت می‌گذارند و به او تقدیم می‌کنند. خب این اتفاق برای خیلی‌ها ناخوشایند است و به غرور کسی که پیشکسوت یک عرصه است برمی‌خورد. من یادم هست مرحوم قیصر امین‌پور هیچگاه راضی نبود که از مشکلات شخصی‌اش حرفی به میان آید و حتی اگر هدیه‌ای به او داده می‌شد آن را هم از سر عزت نفس پس می‌داد.

اسماعیلی در مقام ارائه راهکار توضیح داد: نهادهای متولی فرهنگ می‌توانند با راه‌هایی شایسته‌تر و مناسب‌تر با این موضوع برخورد کنند به طور مثال مرحوم زرویی نصرآباد مدتی پیش از فوت غریبانه‌اش به ذوق و انتخاب یکی از مسئولین، دوره کوتاه آموزش پژوهشی برگزار کرد که البته تاکید می‌کنم این کارگاه آموزشی با ذوق و رابطه دیرینه آن مسئول با مرحوم زرویی شکل گرفت، نه آن که مولود تصمیم یک سامانه هوشمند فرهنگی بوده باشد. ما می‌توانیم برای آنکه حمایت شایسته و دائم نظام‌مند از چهره‌های شناخته شده و بزرگان عرصه ادبیات و شعر داشته باشیم با بودجه‌های کلانی که در اختیار نهادهای مختلف است کارگاه‌های آموزشی مستمر، امور پژوهشی جدید و اتفاقاتی از این دست را پیش بینی کنیم.

این شاعر با طرح این سئوال که: «چه اشکالی دارد که یک نویسنده یا شاعر هم مانند یک کارگردان برای تولید یک اثر برای پیش از آغاز کار قرارداد ببندد و مبلغی را دریافت کند؟» گفت: اگر این نگاه در فضای ادبیات شکل می‌گرفت، شاهد مشکلات متعدد اهالی شعر و ادب در فضای زندگی شخصی خود نمی‌بودیم. این حمایت، نامحسوس است و عزت و احترام افراد نیز با آن رعایت می‌شود و از سویی تولید اثر یا تربیت نیرو هم انجام می‌شود. این موضوع باید برای مدیران فرهنگی ما جا بیفتد. این موضوع قبیح نیست. به هر حال لازمه زندگی، تامین معیشت است و این با اخلاص تناقضی ندارد.

رضا اسماعیلی در پایان بیان داشت این حمایت مستمر و بااحترام است که به کار هنرمند می‌آید. او را رها کنید تا در کنج عزلت به رحمت خدا برود و بعد برای او بزرگداشت بگیریم یا پیام تسلیت بدهیم چه فایده‌ای دارد؟ اتفاقی که بارها و بارها در فضای ادبیات افتاده و جدیدترینش فوت غریبانه مرحوم زرویی نصرآباد بود. 


منبع: فارس